Niġrun
Niġrun (pl: Niġrutit) (Tanŋ. animal)
Naisuuraulutiŋ suli illutiŋ uŋasikpaŋilluni maqiniŋanin, aglaan aksiutauniaŋitchuq aŋiruami inaani. Aksiutauniaqtuat tamatkuanuŋa immam ataaniittuat qupilġut qailuni aqiyaulaaqtuamin imaqmin qairuamin makpiġarianiŋaruanun savaat tamaani inimi illutik suli naisuurauluni inniaġnigaat. Qanittuat qaaŋanin qupilġut aksiutauniaqtut niuqtuqtit aqiyaanin taimuŋaaġlaan taaptumani inimi. Aktilaalaruamik aksiuġniŋnik iqaluich inuġiaqniŋi (ilaulugiluguuq qaaŋiqsaaqsinaqtuat iqaluich) piniaŋinasugigaat. Aglaan inugiakittuat iqaluich aniqniagaluaqtut naagga tuqutillutik nappaiŋaisa, illuqaisakuvsaq tamaaniituat allakuaġutik iġḷauniaqnasugigai aasii aksiutauŋillutik. Aksianiŋi iluqaisakuvsak ukiumi iqaluich ittuat nailuni suli tukutchinailuni, piiluni aktilaalaruamik aksiunmik ukuimi ittuat iqaluich. Aksiutauniŋi iqaluich iñuuniaġviat qutchillghaaqniaqtuq qitqaniittuaq Beaufort Sea-m sinaani, inniŋi navrat suli kuugit iqaluit atuuġuuraŋat ukiumi.
Iḷaannigguuq aŋuniaġuuruat niġrutinik (tuttut, iqaluich, qaugaich, natchit, aiviġit, aġviġit, nanut) aŋuniaġuukkatiiŋ aksiayumiñaġaich niuqtuqtuat, aglaanguuq aŋuniaġaġiaġmiut, suli iḷaŋŋaviñaġniaŋiñmiut iñugiaktilaagich inna ukiumi atausimi.
- Niġrun (Atausiq)
- Niġrutik (Malġuk)
- Niġrutit (Piŋasut)
Genders[edit | edit source]
- ♂ Aŋusalluq (Tanŋ. male animal)
- ♀ Aġnasalluq (Tanŋ. female animal)
Aŋŋutit[edit | edit source]
Aŋŋun (sg) / Aŋŋutik (dual) / Aŋŋutit (pl) (Tanŋ. game animal, terrestrial mammal)
- Akłaq
- Amaġuq
- Amaġuuraq
- Aviŋŋaq
- Aviŋŋaqpak
- Imnaiq
- Itiġiaq
- Itiġiaqpak
- Kayuqtuq
- Niutuiyiq
- Niġukkalik
- Pamiuqtuuq
- Pałuktaq
- Pikukturuaq
- Qavvik
- Qimmiq
- Qiḷaŋmiutaq
- Siksrik
- Tiġiganniaq
- Tuttu
- Tuttuqpak
- Tuttuvak
- Ugruŋnaq
- Ukalliatchiaq
- Ukalliq
- Ukallisugruk
- Umiŋmak
Taġiuġmiutat niġrutit[edit | edit source]
Taġiuġmiutat niġrutit (Tanŋ. sea animals, marine mammals)
Iqaluich[edit | edit source]
Iqaluk (sg) / Iqaluuk (dual) / Iqaluich (pl) (Tanŋ. fish)
- Aanaakłiq
- Amaqtuuq
- Iqaluaqpak
- Iqalugaq
- Iqalugruaq
- Iqaluk
- Iqalukpik
- Iqalusaaq
- Iłhuaġniq
- Nataaġnaq
- Pikuktuuq
- Qaaktaq
- Siulik
- Sulukpaugaq
- Tittaaliq
Tiŋmiat[edit | edit source]
Tiŋmiaq (Tanŋ. bird)
- Tiŋmiaqpak (Tanŋ. big bird)
- Tiŋmiaġruk (Tanŋ. small/little bird)
- Aahaaliġñaq
- Aaqhaaliq
- Aiviqiak
- Aivġich nauyaŋat
- Amauligruaq
- Aqargiq
- Auksruaq
- Igniqauqtuq
- Iqirgagiaq
- Iqsralik
- Iqsraġutilik
- Isuŋŋaq
- Isuŋŋaġluk
- Kaŋuq
- Kurugaq
- Mannik
- Mitilugruaq
- Mitiq
- Napaaqtum aqargia
- Nauyaq
- Nauyatchiaq
- Nauyavasugruk
- Nauyavvaaq
- Niġlinġaq
- Niġliq
- Piiġaq
- Qaqsrauq
- Qavaasuk
- Qiŋalik
- Quġruk
- Sigguuk
- Siyyuum kipiŋaruq
- Tuunġaaġruk
- Ukpik